‘Blij met Trump’ … Als autonoom beeldend kunstenaar ben ik ‘blij’ met de komst van Trump. Met hem wordt alles nu echt duidelijk… Maar eerst even kort over de kunst in dit verhaal. Kunst is geen commercieel product, geen handelswaar. Ik ben geen ‘cultureel ondernemer’. Dit gedrocht van een benaming is ooit verzonnen als een zielige poging van de onwetende politiek om via hun eigen kortzichtige geld- en marktgerichte maatschappijbeeld grip te krijgen op de kunsten en de kunstenaar. De kunst moest ingepast worden in het systeem. Kunst is er echter niet om het geld, kunst is er niet om de macht, kunst is er niet om de ‘markt’. Dat dit er in de loop der jaren wel van gemaakt is ligt niet aan de intrinsieke betekenis van de kunst zelf, maar aan het systeem waar onze samenleving aan overgeleverd is. Kunst dient als spiegel voor de mens en de samenleving. Wat jij als kijker zoekt en vindt in kunst (zoek je betekenis of decoratie) zegt alles over jou en weinig over het kunstwerk. Kunst kijken is altijd zelfreflectie. Je moet het wel willen, in de spiegel kijken. Kunst laat de kijker kritisch naar zichzelf kijken, vraagt de kijker zich bewust te worden van z’n eigen perceptie van de werkelijkheid en hoe die zich verhoudt tot anderen. Maar kunst vraagt ook aan de kijker om zich erin te verdiepen, naar musea te gaan, misschien kunstenaars te bezoeken in hun atelier en daarmee inzichten te verwerven. Een actieve rol van de kijker dus, geen passief consumerende. Een kunstwerk heeft het evocatieve vermogen om bij iedere individuele kijker vanuit het universele van het kunstwerk een persoonlijke associatie op te roepen. Daarmee ontdekt de kijker zijn eigen positie t.o.v. de ander en ziet daarmee het bestaansrecht van andere perspectieven op de werkelijkheid. De kijker ontwikkelt z’n zelfdenkend vermogen, z’n kritisch denkend vermogen, z’n zelfkennis, z’n invoelend vermogen, associatief vermogen, creatief probleemoplossend vermogen, z’n tolerantie en ruimdenkendheid. De kunst moet wel eerst gemaakt worden. Dat is mijn rol als kunstenaar. Hiermee sta ik autonoom in de samenleving. Ik ben er niet om deze te decoreren, maar om werk te maken dat fungeert als een brug naar nieuw onontgonnen gebied in ons voorstellingsvermogen. Een groter voorstellingsvermogen komt een samenleving ten goede, want problemen lossen we alleen op als we het voorstellingsvermogen hebben om oplossingen te zien waar ze er nog niet zijn. Sinds jaar en dag doe ik moeite om duidelijk te maken dat kunst een eigen essentiële rol heeft voor een gezonde evenwichtige maatschappij, los van dit door winstbejag en geld gedreven systeem. Niet beantwoordend aan het ‘marktdenken’, niet beantwoordend aan de zucht naar imagoversterking van de rijke ondernemer, niet beantwoordend aan de eisen van sommige onkundige land- en gemeentebestuurders die verplicht ‘iets’ aan kunst en cultuur moeten doen maar verzuimen zich in de waarde ervan te verdiepen. Maar met deze visie op kunst en samenleving pas ik niet echt in ‘de markt’. Natuurlijk gebeuren er in de kunst boeiende, belangrijke en oprechte dingen, maar in de bijna 40 jaar dat ik professioneel als beeldend kunstenaar werkzaam ben heb ik veel kunst ( en daarmee musea en galeries) zien verworden tot een zichzelf verloochende, zichzelf verkopende decoratie van de door geld gestuurde samenleving. Bijna iedereen gelooft toch langzamerhand dat alleen dit ‘geld- en marktdenken’ de weg is. ‘We worden er toch allemaal beter van?’ ‘Alles draait toch om geld?’ Terug naar Trump. Trump toont nu met zijn ‘beleid’, als boegbeeld van het systeem, breed uitgemeten het ultieme hoogtepunt van dit kapitalistisch denken, waarin alles te verhandelen en in geld uit te drukken is en moet worden. Wat hij werkelijk toont is de geestelijke en ethische armoede ervan. Hij toont de rot in het systeem, of op z’n minst de achillespees. De mens en z’n inhoudelijke ontwikkeling zijn niet het doel, maar de marktgroei, de winstgroei en de groei van het kapitaal van degenen met de macht. De gewone mens wordt daarmee ondergeschikt gemaakt aan een kleine, uitverkoren groep allerrijksten. ‘Dankjewel Trump, dat je dit nu aan iedereen zo overduidelijk presenteert!’ ‘Entartete Kunst ‘ zal spoedig volgen.
Alles begint bij mijn fascinatie voor de oneindige mogelijkheden waarin ik materiaal kan manipuleren tot associatieve composities. Ik creëer hierin een herordening van de realiteit die meerdere lagen van interpretatie bij de kijker oproept.
Meer over Ruud Simons